
Rondreis 6: Sawa’s, rituelen en snorkelstranden
rondreis
- Reisschema:Sulawesi – Makassar – Karstbergen – Rantepao – Tana Toraja – Sengkang – Bira – Senggigi Lombok – Tetebatu – Gili eilanden – Sanur Bali
- Reisduur:20 dagen / 19 nachten
- Reissom:vanaf € 1.780,-- p.p. bij 2 personen
- Optioneel:binnenlandse vlucht Makassar - Lombok vanaf € 260,- p.p. en internationale vluchten vanaf € 800,-
- Inclusief:o.a. kayakken door karstgebergte en privé transfers
en poederwitte snorkelstranden. Van Sulawesi reis je naar Lombok, waar je oude ambachten ontdekt en een hike maakt door het platteland. Een tropisch toetje mag niet ontbreken en daarvoor reis je naar de Gili eilanden. Witte stranden, blauwe zee en een tropisch aquarium voor de deur van jouw beachbungalow. Deze individuele rondreis Sulawesi, Lombok en de Gili's toont je veelzijdig Indonesië, buiten de gebaande paden.
Tijdens de reis overnacht je sfeervol en kleinschalig, bijvoorbeeld in een modern stadshotel en een strandbungalow. De accommodaties zijn niet super luxe; de eilanden Sulawesi en Lombok zijn puur en de hotels basic. Dit is een rondreis voor de 'ontdekkingsreizigers' op zoek naar het echte Indonesië...

Dag 1 en 2 – Vlucht naar Indonesië: Sulawesi, Makassar
Wie vanuit Nederland komt heeft er een lange reis opzitten. Na flink wat vlieguren is het wel zo prettig dat de transfer bij aankomst en je overnachting in een centraal gelegen hotel geregeld zijn.
Even bijkomen en dan is het tijd om te ontdekken waarom Makassar onder locals een populaire plek is. Verse vis en schaaldieren komen dagelijk binnen in de havens en ’the place to eat’ is de straat Pantai Losari. Hier vind je lokale warungs (eetstalletjes) en luxe restaurants naast elkaar en heb je volop keuze uit een vers uitgestald zeebanket. Voor de culinaire fijnproevers onder ons is het lokale gerecht Coto Makassar een aanrader, de exacte ingrediënten worden geheim gehouden, maar pittig is het zeker. Een vers fruitsapje erbij helpt tegen de dorst.
Dag 3 – Rondreis Sulawesi – verblijf Makassar
Ben je een vroege vogel? Dan kun je op tijd opstaan om rond 7:00 uur ’s morgens naar de haven te gaan. Vissersboten varen af en aan om verse vis uit te laden. Kooplieden lopen driftig heen en weer op de kade om de beste vis van de dag te kopen.
Loop je richting de boulevard, dan zie je het pronkstuk en Nederlands trots van Makassar al liggen. Fort Rotterdam waakt over de haven en is een van de best bewaarde koloniale gebouwen. Tegen een kleine prijs (een paar euro) kun je het fort in, wat nu een museum is over de geschiedenis van de Toraja cultuur. Rond het fort is het een drukte van jewelste in het water. Houten bootjes varen af en aan met ‘boodschappen’ en meren aan in de haven ernaast. Wij aten deze avond bij Makassar Seafood’ku op het dakterras: mooi uitzicht en heerlijk eten voor een goede prijs.
Dag 4 – Kajak door de karstbergen
Reistijd: circa 1 uur
Tijdens je rondreis Sulawesi verlaat je vandaag het drukke stadsleven van Makassar en na een uur rijden ben je op het platteland. Bij een houten steiger ligt een traditionele houten kajak voor je klaar. De gastvrije eigenaar peddelt je in zijn boot de Puteh rivier op richting de Rammang Rammang Vallei. Je vaart door bossen en ziet kalksteen kliffen die steil oprijzen uit het water. Wij keken onze ogen uit in dit landschap van karstbergen dat uniek is in Indonesië en op slechts enkele plekken op aarde voorkomt.
In de Rammang Rammang vallei stap je uit en wandel je over smalle dijkjes door de sawa’s (rijstterrassen) naar een kleine grot met prehistorische rotstekeningen. Daarna peddel je naar het dorp en maak je kennis met een lokale familie. Je wordt gastvrij ontvangen door de vrouw des huizes voor een vers bereide lunch. Daarna vaar je terug en word je teruggebracht naar je hotel in Makassar.
Dag 5 – Vertrek Makassar naar Rantepao
Reistijd: circa 9,5 uur
Na het ontbijt staat onze chauffeur klaar voor de transfer naar Rantepao, Sulawesi. Maak je op voor een lange in een comfortabele privé auto. Na een uur laat je de toeterende auto’s van de ochtendspits achter je en rijd je ineens over een rustige kustweg.
Na 3 uur rijden stop je bij een familierestaurant met uitzicht op zee. Na een bord gado gado (typisch Indonesisch gerecht van groente, ei en kroepoek) konden wij er weer tegenaan. De weg vervolgt zich langs kleine dorpen en uitzichtpunten de bergen in. Aangekomen in de vallei van Rantepao liggen frisgroene rijstvelden voor je, omlijst met wuivende palmbomen. Je overnacht vanavond in een hotel met zwembad tussen de rijstvelden. Het is rustig gelegen, maar met een taxi ben je zo in het levendige Rantepao. Het gezelligste restaurant vonden wij Aras in de hoofdstraat. Hier kun je waterbuffel proberen.
Dag 6 – Zadelhuizen en rotsgraven van de Tana Toraja’s
Trek gemakkelijke schoenen aan, want na het ontbijt komt onze gids je ophalen om de Tana Toraja cultuur te gaan ontdekken. Families leven samen in zadelhuizen met karakteristieke daken die in het landschap boven de bomen uitsteken.
Met je chauffeur en je lokale gids rijd je naar de hangende graven. Hier begraven de Toraja’s hun dierbaren. Poppen met lege ogen kijken je een beetje eng aan, maar na de uitleg van onze gids zul je de betekenis erachter begrijpen. Je bezoekt een familie in hun huis. Kinderen rennen om je heen en vinden het leuk om te spelen. In de middag keer je terug naar Rantepao.
Dag 7 – Rantepao, eigen invulling Toraja Sulawesi
Dag 7 van je rondreis Sulawesi is geheel ter vrije besteding. Onze gids heeft nagevraagd of er op deze dag een bruiloft of begrafenis plaatsvindt. Deze rituelen zijn er niet dagelijks. Rituelen rondom bruiloften en begrafenissen zijn kleurrijk en indrukwekkend. Dorpelingen komen samen en brengen offers van levende kippen, varkens en waterbuffels mee. Op bepaalde dagen worden de waterbuffels ceremonieel geofferd en dat is een mooi, maar bloederig tafereel. Je gids bereidt je voor en overlegt of je dit wilt zien, of wat een beter moment is om te gaan kijken. Met je gids koop je een passend geschenk (circa 15 euro) voor de gastvrije familie. Zorg ervoor dat je bedekt gekleed bent omdat het een religieuze aangelegenheid is.
Is er geen ritueel, treur dan niet. Er is genoeg te doen in de omgeving. In het hotel liggen kaarten van Rantepao met omliggende dorpen op loopafstand. Vanuit het hotel loop je in 10 minuten de rijstvelden in. Op de markt komen geuren van kruiden en vis je tegemoet en onbekend fruit zoals de lychee-achtige ‘mangosteen’.
Dag 8 – Rantepao – Sengkang, op de thee in drijvend dorp
Reistijd: circa 4,5 uur
Na het ontbijt staat je chauffeur klaar voor de rit naar Sengkang. De meeste reizigers plannen deze bouwsteen in op de heen- of de terugweg van Torajaland. Sengkang ligt mooi halverwege, op ongeveer 4 à 5 uur rijden van zowel Makassar als Rantepao. De noord-zuid weg heeft prima asfalt, maar het laatste stuk oost-west wordt het hobbelen.
Na aankomst in je hotel heb je tijd om bij te komen van de reis en wat te lunchen. Sengkang is een groot dorp vol huizen op houten palen en ligt aan een rivier. Om de hoek bij je hotel zijn een paar leuke plekjes, zoals het Rumah Tua coffee house. De koffie is heerlijk en ook de nasi goreng smaakte ons goed. Na de lunch brengt je chauffeur je naar de rivier, waar een smalle houten long tail boot klaar ligt om je naar het Tempe meer te varen.
In een half uur vaar je langs houten huizen, water-hyacinten en vissersboten. Onderweg zagen we ijsvogels en reigers. Bij de drijvende huizen aangekomen word je hartelijk welkom geheten door Rabiah, een van de 200 vriendelijke bewoners van het drijvende dorp. Ze spreekt een paar woorden Engels en met handen en voeten begrijpen we iets meer van het leven op het water. Ze geniet van het gezelschap, schenkt thee in en bakt heerlijke pisang goreng voor ons. Na het bezoek varen we terug naar Sengkang.
Aan het eind van de middag verzamelt jong en oud zich aan de oever van de rivier voor een verse fruit shake. Hoog boven je rijden brommertjes over gammele hangbruggen de rivier over. Terwijl de zon achter de houten huizen verdwijnt, begin je je hier al een beetje thuis te voelen. Lees meer bij onze bouwsteen bij het Tempelmeer Sengkang op Sulawesi.
Dag 9 – Rondreis Sulawesi – naar snorkelstrand Bira
Reistijd: circa 5 uur
De meeste reizigers sluiten hun zuid Sulawesi reis af aan dit tropische bounty strand. Vanuit Sengkang (Tussendoortje in drijvend dorp) is de weg prima. Je rijdt in vijf uur door verschillende dorpen, deels langs de kust. Het lokale leven trekt zich aan je voorbij. Houd je ogen open, want het is zonde om in slaap te vallen.
Bira op Sulawesi is een klein dorp met een breed wit poederstrand en een laid back sfeertje. Het lokale toerisme floreert. Je ziet stalletjes met kitscherige souvenirs en een breed assortiment aan waterbananen dobberend in de branding. Er is een poging gedaan om een boulevard aan te leggen en er zijn wat eenvoudige eettentjes. Deze plek met spierwitte stranden, beboste kliffen en ongerepte riffen is nog redelijk onontdekt door westerse toeristen en voelt daardoor als een verborgen paradijsje.
Je slaapt in een eenvoudige bungalow in een klein en sfeervol resort met restaurant en uitzicht op zee. Ook een aanrader is restaurant Salassa in het dorp. Je moet even geduld hebben, maar het eten wordt met liefde bereid.
Dag 10 – Snorkelen in kristalhelder water
In de verte zie je het snorkeleiland al liggen. Hier vaar je vanmorgen met een oude vissersboot naartoe. Ook vanaf het strand kun je snorkelen. Afhankelijk van het tij is het rif een aardig eindje zwemmen, maar wel de moeite waard. Regelmatig worden er schildpadden gespot pal voor je resort.
Bij het snorkeleiland stopt de boot en zie je direct een enorm koraalrif onder je. Het water is kristalhelder. Zodra je je duikbril opzet, kom je ogen tekort. Je zwemt door scholen vissen, ziet barracuda’s en kogelvissen en met een beetje geluk een schildpad. Al snorkelend vergeet je de tijd snel. Als je maag begint te knorren vaar je naar een klein eiland. Hier wordt een vers visje voor je gegrild.
Dag 11 en 12 – Bira – Malino – vlucht van Sulawesi naar Lombok
Vandaag eindigt je verblijf in Bira. Wil je langer blijven en het bountygevoel nog even vasthouden? Verleng dan gerust je verblijf met een nachtje (of meer…).
Na het ontbijt brengt de chauffeur je naar Malino, waar je één nacht tussen de rijstvelden verblijft. De volgende dag vlieg je van Sulawesi naar Lombok (op basis van beschikbaarheid, soms met een tussenstop). Op Lombok haalt een chauffeur je op van de luchthaven en rijd je naar de kustplaats Senggigi. Het is een van de grootste plaatsen op Lombok, maar nog steeds erg kleinschalig. Eigenlijk bestaat de plek uit niet veel meer dan een lange straat met wat hotels, restaurantjes en hier en daar een moskee. Tussen de hotels door woont de lokale bevolking, waar ze werken op het erf of op het platteland iets verderop.
Wanneer je je spullen in het hotel hebt uitgestald, kun je er op uit om de omgeving te verkennen of lekker languit op een bedje bij het zwembad gaan liggen. Vlak voordat de zon ondergaat, wordt er op veel veldjes gevoetbald. Heb je na een middag aan het strand zin om de benen te strekken, speel dan een potje mee.
Dag 13 – Verblijf Senggigi
Vandaag is er niets gepland. Slaap uit, maak een wandeling over het strand, drink een vers fruitdrankje en laat al je indrukken van de reis tot nu toe nog eens langs komen. Voor de kust van Senggigi op Lombok ligt een mooi stuk koraal, waar je met een snorkel of een duikpak de onderwaterwereld kan ontdekken. Wil je liever op het water blijven, dan kan je ook een dag mee gaan vissen. Laat je informeren bij je accommodatie of een van de kleine toeristenwinkels als je dit graag wilt.
’s Avonds werden we naar een uitkijkpunt gebracht waar we de zon achter de zee en bergen zagen verdwijnen. Tussen de barbecues en jonge stelletjes namen we afscheid van een relaxte dag; benieuwd naar wat we morgen zouden beleven.
Dag 14 – Aankomst in Tetebatu
Reistijd: circa 2 uur
Vervolgens reis je door naar Tetebatu. Dit is een klein dorp aan de voet van de Rinjani vulkaan en omgeven door groene rijstvelden. Na aankomst kun je een wandeling maken of genieten van een goed boek in een heerlijk rustige omgeving. Je verblijf in een huisje tussen de rijstvelden, omgeven door bomen. Hoewel er in Tetebatu weinig restaurantjes te vinden zijn, kun je altijd bij het hotel terecht voor een lokale maaltijd.
Dag 15 – Bezoek aan een waterval en reis naar Gili
Na het ontbijt word je opgehaald door een lokale gids om te gaan wandelen. Onderweg kom je langs rijstvelden, word je lachend toegezwaaid in kleine dorpen. Je wordt nieuwsgierig bekeken, want zo vaak zien de locals hier geen reizigers.
De volgende stop is één van de bekende watervallen aan de voet van de Rinjani vulkaan. De lokale bevolking gelooft in de zuiverende werking van het water en brengt er vaak een bezoek aan. Als je in bent voor een duik in deze natuurlijke waterbron moet je een steil pad naar beneden lopen. Trek wel goede wandelschoenen aan en neem een fles water mee, want het is een pittige wandeling. Gelukkig staat je aan het eind een verfrissende beloning te wachten. Lees meer bij onze bouwsteen waarbij je gaat wandelen op Lombok.
Na je excursie reis je door naar de Gili eilanden. Bij aankomst zie je al meteen hoe helder het water is en de groene bomen steken fel af tegen de blauwe lucht. De witte stranden nodigen je uit voor een relaxed moment op je handdoek. Of zoals wij deden; meteen een sprintje naar het water voor een verfrissende duik.
Je slaapt op Gili Air in een sfeervolle ingerichte bungalow op een paar stappen van het strand. Op Gili Meno slaap je in een vergelijkbare houten bungalow met een eigen veranda tussen de bomen. Het verblijf is basic, maar wel met airco. Wel zo prettig met dit tropische klimaat. Wij hebben de leukste plekjes uitgezocht op beide eilanden. Waar je slaapt hangt af van de beschikbaarheid. Heb je een sterke voorkeur voor één van de eilanden, geef dit dan aan bij onze reisspecialist.
Dag 16 – Verblijf Gili Meno
Na het ontbijt bepaal je zelf wat je gaat doen. Voor de kust liggen verschillende fraaie snorkelplekken. Wij vonden het leuk om met een snorkelboot naar de andere eilanden te gaan, in de hele omgeving zijn veel kleurrijke koraalgebieden. Het grootste eiland Trawangan heeft misschien wel de mooiste stranden van allemaal. Leuk voor een ‘zwemlunch’. En dan gauw weer weg want het eiland is een druk oord waar veel backpackers komen na hun Lombok reis.
Wil je even helemaal niks, dan heb je alle tijd om je boek uit lezen vanuit je eigen ligstoel, lekker koel onder de bomen op het strand. Heb je tijdens lunchtijd trek gekregen dan loop je in een paar minuten naar een gezellig klein restaurantje. Waar je half liggend kan genieten van een jaffle (soort van tosti) of maar weer die nasi goreng.
Dag 17 – Van Gili’s naar Sanur, Bali
Reistijd: circa 3 uur
Helaas, je laatste dag op dit rustige tropische eiland is aangebroken. Na een stevig ontbijt met gebakken eitje en vers fruit, brengt een lokale boot je rond een uur of 10 naar het grotere eiland Gili Trawangan. Daar stap je op de ferry naar Bali.
Na ongeveer 2,5 uur op de boot kom je aan in de haven van Serangan, vanaf hier brengt het bootbedrijf je met minibusjes naar je verblijf in Sanur op Bali. De laatste dagen verblijf je in een kleinschalig hotel op een kwartiertje lopen van het strand waar je zowel locals als toeristen aantreft. In tegenstelling tot een groot deel van Bali zijn de stranden hier in het zuiden niet donker vulkanisch, maar licht gekleurd. Er staan geen excursies ingepland. Sanur is een prettige strandplaats waar je nog even je laatste souvenirs kunt shoppen en een keur aan restaurants hebt. Na alle rustige plaatsen die je tijdens deze reis hebt bezocht, is het in het drukke Sanur even wennen. Ondanks de drukte heeft Sanur zijn charme weten te behouden met de kleurrijke vissersboten op het strand en Balinese details in het straatbeeld.
Dag 18 t/m 20 – Verblijf Sanur, terugvlucht, thuiskomst
De volgende dag moet er niks en mag alles. Geniet van een goed boek, maak een strandwandeling of lig lekker languit op je bedje bij het zwembad. Houd je juist van wat actie, huur dan een kano of windsurfplank voor wat beweging op het water. Je kan ter plaatse ook een boottocht boeken langs de mangrovebossen van Sanur. Vooral als de zon net op komt zie je hier veel vogels. Tussen het strand en de hotels van Sanur loopt een lang voetpad, waar je een aantal restaurants vindt. Wij vonden het fijn om even de benen te strekken en langs het strand te lopen om vervolgens met onze voeten in het zand aan een tafeltje te schuiven.
De volgende ochtend brengt onze chauffeur je naar de luchthaven, een half uurtje rijden van Sanur af. Daar check je in voor de internationale vlucht terug naar huis. Met een koffer vol souvenirs, een camera vol foto’s en een hoofd gevuld met mooie herinneringen verlaat je Indonesië. Op dag 20 kom je aan in Nederland en eindigt de rondreis Sulawesi, Lombok en Gili eilanden in Indonesië.