Tortuguero: Peddelen met Ray

Met de motorboot varen we van het hotel naar de plek waar Ray op ons staat te wachten om te gaan kanoën. Andere motorboten met toeristen varen ons voorbij. We gaan zo hard dat we de spetters op het gezicht voelen en de wind in het haar. Een lekker tochtje, maar niet als je veel dieren wilt spotten natuurlijk. Als we eenmaal in Ray’s kano zitten komt er een gevoel van rust over me heen. We varen naar een smal stuk rivier waar geen andere boten zijn. Langzaam peddelt Ray over de rivier en houdt zijn ogen goed open. Op de een of andere manier weet hij precies waar hij moet kijken. Want anders hadden wij de kameleon, in dezelfde kleur als de tak waarop jij zich heeft verstopt, nooit gezien.

In de verte horen we een motorboot pruttelen. Op zich leuk, want met een motorboot kun je misschien een stukje verder varen, maar ik heb zelf het idee dat de dieren de boot van verre aan horen komen en zich snel verstoppen als je eraan komt. Hoe anders is de kanotocht van Ray. Je hoort meer omdat de boot zelf geen geluid maakt en er veel minder mensen in de kano zitten. Geruisloos gaat Ray met zijn peddel door het water. Je hoort alleen de druppels in het water plonzen. Sssst! Hoor je dat? Ray staat met opgeheven vinger te luisteren. Voordat wij de dieren hebben gezien, heeft hij ze al gehoord. Dus weten we waar we moeten kijken. Achter een grote boomstam zit een moederaapje met een kleintje rode vruchten te eten. En daar zit er nog een, en daar nog een …

Een kleine kano heeft toegang tot smalle binnenwatertjes en mangroven waar grote boten niet kunnen komen. Met andere woorden: je kunt dieper de jungle in en ziet dieren die zich net iets verder van de waterwegen hebben verstopt. We varen een inhammetje in en je merkt meteen dat het een stuk donkerder wordt. De bladeren van de bomen houden het zonlicht tegen. Even moeten we allemaal opzij hangen omdat de lianen anders in het gezicht hangen. De wortels van de mangrove komen boven het water uit. Hier komen weer heel andere diersoorten voor. Ray stapt uit en gaat op zoek naar een bijzonder kikkertje. Hij blijft even weg en is een paar minuten uit het zicht, terwijl wij geduldig in de kano wachten. Dan komt hij terug. Even denken we dat hij met lege handen is teruggekomen, maar dan opent hij zijn handen met een giftig vuurrood kikkertje dat niet groter is dan een paperclip!

Ray is geboren en getogen in Tortuguero. Zijn vader komt oorspronkelijk uit Jamaica en dat kun je aan Ray goed zien, maar zelf komt hij uit het dorpje in de jungle dat ligt ingesloten tussen de waterwegen en de Caribische zee. Enthousiast vertelt hij over zijn kinderjaren, waarin hij met vriendjes op zoek ging naar de grote zeeschildpadden die hun eieren op het strand kwamen leggen. Urenlang struinde hij door de jungle, gefascineerd door de verscheidenheid aan dieren. Geen wonder dat Ray de omgeving en de dieren op zijn duimpje kent. Hoewel wij buiten het schildpaddenseizoen reisden, hoopten we vurig toch een glimp van deze bijzondere dieren op te vangen. Gidsen van buitenaf vertelden ons dat we geen kans maakten: het seizoen was tenslotte al ten einde. Maar Ray gaf aan dat we gerust konden gaan kijken die avond. “Natuurlijk komen er minder schildpadden aan land, maar ik weet zeker dat ze komen, ze komen immers ieder jaar nog rond deze tijd. Alleen dan in minder grote aantallen, dus moet je beter zoeken.” En Ray weet waar hij moet kijken, ook in het donker, dus zijn we diezelfde avond getuige geweest van een grote schildpad die Tortuguero had gekozen voor zijn eieren.

Dat Ray veel respect heeft voor de natuur hoef je hem niet te vragen; het is hem aan te zien. Dat was vroeger wel anders. Schildpadeieren werden gezien als een delicatesse vol goede voedingsmiddelen, en ook schildpadvlees was erg gewild. Er waren er toch voldoende? Met een beetje schaamte vertelt hij dat het vroeger voor de kinderen erg leuk was om ‘paardje te rijden’ op een schildpad. Die tijden zijn veranderd. Er mogen niet teveel mensen tegelijkertijd bij een schildpad. De enige verlichting zijn rode, doffe lampjes waarmee de dieren alleen van achteren mogen worden beschenen, zodat ze er geen last van hebben. Er wordt tegenwoordig veel gedaan voor het behoud van het natuurgebied en de dieren. De mensen beseffen nu de waarde van dit unieke ecosysteem en zien ook in dat ze hier hun brood mee kunnen verdienen, op een eerlijke manier voor mens en natuur.

En zo voedt hij ook zijn zoon op. Zodat ook hij, en de generaties van zijn kinderen en kleinkinderen, later nog net zoveel van Tortuguero kunnen genieten.

Wil je ook de natuur in met Ray? Combineer je rondreis Costa Rica dan met de bouwsteen Schildpadden van het Tortuguero National Park.
Ook buiten het schildpadseizoen een unieke plek om de jungle in te gaan en dieren te spotten.