Cuba door de ogen van reiziger Wim

Met de geldbuidel goed gevuld met Euro’s komen we aan op Havana luchthaven. Daar lijkt alles nog erg westers, een gewoon vliegveld. We worden opgewacht door twee Cubaanse kennissen. Dat is wel zo relaxed. Onze kinderen waren met hen in contact gekomen tijdens een reisje naar Cuba. Hoe we elkaar vonden? Ach, er staan niet zo heel veel mensen bij de aankomsthal maar we hadden ons aangekondigd als twee lange mensen, dat was genoeg.. Dat gaf direct al wat paniek vooraf want ze waren bezorgd over voldoende lengte van de bedden in hun casa. Na wat geld te hebben gewisseld lopen we naar de parkeerplaats die volstaat met de oude modelletjes Dinky Toys.

Het is inderdaad waar, overal rijden deze oude auto’s. Ook de Lada is goed vertegenwoordig. We stappen in onze geregelde taxi, een Pontiac. Met open ramen is de rit naar een buitenwijk van Havana goed te doen (Vedado). In de straten staan nauwelijks geparkeerde auto’s. Eenmaal aangekomen voel je de zon goed branden. De huizen kunnen allemaal wel wat opknapwerk gebruiken. Binnen in onze casa particulare stap je vele tientallen jaren terug in de tijd. En zoals later zal blijken, een schommelstoel is een vast attribuut in de Cubaanse huizen. Ook de airco is altijd aanwezig. Hoe was dat vroeger?

De stad Havana. Er ontbreekt elke vorm van reclame wat de stad grijs doet kleuren. Maar mijn ogen worden blijvend aangetrokken door de auto’s uit de 50’s en niet in de laatste plaats door hun bijzondere kleuren. Dat dus weer wel. Toeristen worden al aardig naar de attracties geleid. Zo hebben we de Ceremonia del cañonazo or Cannon ceremony, an every day show at 9 pm in Cabaña. En wil je wat muziek? Een beetje van dat oude de Vista Club idee? Dan ga je naar de Buena Vista Social club dat is één van de wat meer traditionele muziekspectakels in het oude Havana Fort. Als je nog wat tijd over hebt bezoek dan kan je naar het Callejón de Hamel dat is een cultureel project die de Yoruba religie vertegenwoordigt en was opgezet voor de artiest Salvador Gonzales in de nabijheid van Havana centrum. Echt leuk en relaxed en vooral onverwacht kleurrijk.

Op naar het eiland Cayo Levisa. Goed relaxen daar maar je moet wel de “kraaien” van je ontbijt weghouden.

Misschien was het verblijf daar wel te kort. We trekken door naar Vinales. Een tip is het app-je MAPS.ME voor je smartphone. Je download de kaarten thuis en hebt in Cuba geen internet nodig. Alleen de GPS functie. Als een ware Tom Tom leidt die je door Cuba. Even checken of de weg op de kaart wel voldoende dik is aangezet. Zo niet dan is het een B-weg die je beter kan mijden. Maar bv in de stad Havana leidt Maps.me je probleemloos naar je bestemming. In dit geval dus Vinales. De gehele reis overzient is dit toch wel de meest relaxte locatie waar wij geweest zijn. Prachtig liggend in haar natuur.

De stranden. Zondermeer één van dé trekpleisters van Cuba. Zo wit, zo blauw en een warm bad als je er instapt. Het zeewindje brengt wat verkoeling, maar een must is een parasol of iets dergelijks. Daar waar ze staan is ook wel iemand aanwezig die deze beheert. En bij hem kan je wel een snorkeluitrusting huren. Doen. En neem een broodje van het ontbijt mee. Zodra de vissen doorhebben dat er wordt gevoerd ben je omgeven door honderden kleine visjes die het brood bijna uit je hand halen.

Wat eten langs de weg. Honger? Voor de auto moet je toch naar een benzinestation en je zorgt ervoor dat de tank weer vol is. Het volgende benzinestation kan je misschien niet vinden of is leeg. Beetje honger dus. Vergeet dan El Dorado maar, de eetgelegenheid a la McDonald’s in het benzinestation. Doorrijden totdat je een eettentje ziet, liggend tussen de bomen dat vooraf is aangekondigd met een bordje en daarop een koffiekopje. Die zijn niet door de staat gerund maar door vriendelijke mensen die ook iets extra’s willen verdienen aan de toeristen. Het zoeken wordt enigszins lastig als je ook gaten in de weg wilt ontwijken. Op auto’s daarentegen hoeft je nauwelijks te letten. Regelmatig ziet de weg eruit zoals op de foto.

De casa particulare. Het meest in het oogspringend is het enorme verschil tussen voorkant en binnen in de casa. Regelmatig staan we bij aankomst bij onze gereserveerde casa particular voor een nogal kale deur waarbij je niet de indruk krijgt dat je bij je hotel bent aangekomen. Hoe anders is het als je binnen bent.

Soms zijn het ware paradijsjes waarop de eigenaar bijzonder trots is en het niet nalaat te benadrukken “Welkom in MIJN huis”. Het vrijgeven van een aantal woningen en de eigenaar daarvan te “mogen” zijn zorgt voor een ware metamorfose.

De stadjes. Santa Clara kan je weer snel vergeten als je Trinidad en Remedios hebt gezien. Hier wel veel kleur.

Je stapt eeuwen terug in een Spaanse tijd. Aan de rand van het centrale plein in Trinidad, daar waar de straten nog uit de oude kinderhoofdjes bestaan gaan we een restaurant binnen waar nog niet al te veel gasten zijn. Het eten is redelijk goed en de drankjes zijn op zijn minst opmerkelijk te noemen. Een Cuba-libre of een pina colada wordt in een mayonaise potje geserveerd met het oude etiket nog altijd zichtbaar. Het is onduidelijk of dit een gebrek aan goed glaswerk is of dat deze Jampot cocktail al is overgewaaid uit Amsterdam. Overigens, in het dorp Vinales lieten ze de fles met rum op je tafeltje staan. Dan kon jijzelf bepalen hoeveel rum je in je cocktail wilde hebben . . .

De huurauto. De huurauto is een geliefd object bij de Cubaan en moet natuurlijk veilig staan. Voor een veilige “garage” kan altijd gezorgd worden. In Remedios is het in de straatjes zo Spaans benauwd dat we blij zijn de auto ergens kwijt te kunnen en zo het straatbeeld niet vertroebelen. Maar er is altijd wel redelijke plek te vinden met bijbehorende oppasser. Dit dwingt je ook tot enig contact met de Cubanen. Het (gebrek aan) Spaans is voor ons toch een drempel om dit willekeurig aan te gaan. Overigens de dochter van de “auto-oppasser” en andere kinderen waren inderdaad erg blij met de kleurbalpennen die we hadden meegenomen.

De hotels. De All-Inclusive Hotels geven geen goed signaal af. Als we ons naar het strand begeven is er een wegcontrole. Vervolgens hebben we lang moeten zoeken naar dat kleine stukje strand. De rest is min of meer toebedeeld aan al die hotels. Die liggen geheel geïsoleerd tegen de stranden aangedrukt. Deze vorm van exploitatie gaat volkomen voorbij aan de gewone Cubaan. Op de terugweg worden we niet gecontroleerd. Het geeft aan dat op deze stranden slechts een selectief gezelschap welkom is. De toerist en het hotelpersoneel.

Cuba, een land waar je veel indrukken opdoet omdat er nogal wat verschillen zijn met de westerse wereld. Na ruim twee weken verblijf zijn we goed verzadigd. We rijden terug naar Havana over een verlaten ‘Auto strada’. Het blijft oppassen geblazen met die gaten, maar ook de fietsers, de paard en wagens en de verkopers op de weg. Zoveel mogelijk de linker strook berijden is normaal. Onze Maps.Me loodst ons probleemloos door Havana terug naar de Malecon waar we de auto afgeven en onze Cubaanse vrienden het weer overnemen.

Er is nog veel te doen. Er is weinig geinvesteerd in moderne apparatuur om de lucht zuiver te houden. De hele dag staat vlak bij Havana de “flare” zijn vervuilend werk te doen.

Een andere tip misschien: hoe aan CUC’s te komen. Euro’s meenemen wordt sowieso aangeraden, maar geld opnemen dmv een creditkaart blijkt nog niet zo eenvoudig. The American Express kon je al niet gebruiken in Cuba, maar ook de Mastercard doet het niet in de ATM. Maar ook aan de desk krijg je niet wat jij wilt. We hebben toch wel zo’n 8 banken geprobeerd, maar onthoud, die in the Hotel Nacional aan de Malecon wil wel op de MasterCard CUC’s verstrekken.. Het is bovendien een leuk uitje om daar eens wat rond te wandelen. Zowel binnen als buiten.

De rit in de Chevrolet naar het vliegveld doet in geen enkel opzicht vermoeden dat we op weg zijn naar een luchthaven totdat je bijna op de landingsbaan staat. Een vakantieavontuur is ten einde. De te verwachten temperaturen in Amsterdam laten geen ruimte voor twijfel: we zijn op weg naar huis. We laten een land achter met mensen die ondanks alles van Cuba houden maar oh zo graag zichzelf wat betere omstandigheden wensen en gunnen. Het gaat veranderen zeggen ze, maar de Cubanen die daarover iets los lieten wisten niet wanneer. “dat zeggen ze al 8 jaar, het gaat veranderen maar wanneer dan?”  De lege winkels zijn waarschijnlijk moeilijk te zien vanuit de All-inclusive hotels. Veel inkomsten gaan zo direct naar de investeerders en de Cubaanse regering. Op deze wijze gaat het waarschijnlijk heel lang duren. Hoelang rijden de Dinky Toy autootjes nog. Het lijkt alles zo idyllisch, zo grappig, maar de werkelijkheid voor de Cubaan is nog altijd -overleven-.

Wil je net als Wim ook Cuba bezoeken? Kijk dan eens bij onze Cuba-bouwstenen of ga terug naar het overzicht van alle artikelen