Gezondheid in Myanmar

Myanmar gezondheid voor, tijdens en na je reis

Riksja Myanmar heeft zich zoveel mogelijk ingespannen om de accuraatheid van onderstaande gegevens over gezondheid te waarborgen. De tekst is onder meer nagelezen en gecorrigeerd door het LUMC in Leiden. Wij raden aan altijd ook zelf in contact te treden met een medische instantie met verstand van tropenzaken om de laatste stand van zaken te vernemen

Myanmar is een tropisch land en daarom loop je meer risico om ziek te worden dan thuis. Dit komt omdat er meer bacteriën aanwezig zijn in een tropisch klimaat. Een tropisch klimaat vormt met zijn vochtige warmte een goede voedingsbodem voor ziekteverwekkers. Hoewel het risico op ziekten niet moet worden overdreven en zeker niet je reisplezier in de weg zou moeten staan, is het aan te raden om je goed voor te bereiden en ook ter plekke bewust om te gaan met gezondheidsrisico’s.

Voordat je vertrekt kun je al een aantal voorzorgsmaatregelen treffen; die bespreken we eerst. Vervolgens belichten we wat je ter plekke kunt doen om gezond te blijven en tenslotte geven we aandacht aan zaken waarop je bij thuiskomst moet letten.

Gezondheidsmaatregelen voor vertrek

Zorg dat je voor vertrek contact opneemt met een medische instantie die verstand van zaken heeft, zoals een ziekenhuis of in grote steden de GGD. Zelf hebben we goede ervaringen met Thuisvaccinatie.nl. Deskundige artsen komen thuis of op kantoor langs wanneer het jou uitkomt, dus ook ’s avonds en in het weekend, om advies te geven en direct in te enten. De rekening wordt rechtstreeks naar je zorgverzekering gestuurd, wel zo handig. Vaak worden het consult en/of de vaccinaties zelf ook nog eens vergoed.
Een last minute-reis naar Myanmar hoeft voor een gezond persoon qua vaccinaties geen probleem te zijn; je zou desnoods op Schiphol nog naar de Travel Clinic van KLM Health Services of de Airport Medical Services kunnen gaan. Neem sowieso altijd je vaccinatieboekje mee als je dat hebt. Natuurlijk heeft het de voorkeur je vaccinaties ruim van te voren te regelen. Wat daarbij van belang is, is dat de instelling waartoe je je wendt (bijvoorbeeld GGD, huisarts of ziekenhuis), aangesloten is bij het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR). Deze organisatie zorgt dat de aangesloten instellingen up-to-date zijn op het gebied van vaccinaties en ziektepreventie voor de tropen.

Als je medicijnen gebruikt, neem dan een bijsluiter mee en een extra voorraadje. Zo kan er geen twijfel over bestaan dat je geen drugsgebruiker bent en hoef je niet naar Myanmar apotheken, mocht je iets kwijtraken. Neem een Engelse brief van je arts mee over dit medicijngebruik. Heb je een bril of draag je lenzen, neem dan de opticienbeschrijving mee of een extra bril of extra paar lenzen.

Hieronder volgt wat summiere informatie over voor de hand liggende ziekten gericht op de reiziger die gezond is, niet zwanger is en niet langer dan 1 maand in Myanmar zal blijven. Zorg zelf up to date informatie te krijgen voor je eigen situatie. Websites die je kan bezoeken voor uitgebreide informatie, zijn: www.lcr.nl of www.tropenzorg.nl.

Malaria

Malaria komt in bepaalde delen van Myanmar voor. Het gebruik van tabletten om malaria te voorkomen is soms nodig. We raden je aan altijd advies hierover in te winnen bij een van de genoemde medische autoriteiten. De tabletten zijn behoorlijk zwaar en het is belangrijk om hier een zorgvuldige afweging over te maken.

Malariatabletten of niet, het is altijd belangrijk om risicobeperkende maatregelen te treffen. Maatregelen zijn: ’s avonds de armen, benen en voeten bedekken, een muggenmiddel opsmeren waar DEET in zit en een klamboe gebruiken. In airco hotels is een klamboe meestal niet nodig. In sommige lodges wel. Je kunt klamboes kopen die geïmpregneerd zijn met een muskietendodend middel. Het is ook handig om iets bij je te hebben waarmee je de klamboe kunt ophangen, bijvoorbeeld een dun touw en een schroefhaak of kurkentrekker (Zwitsers zakmes). Als je gaat overnachten in een bergdorp is het extra belangrijk om op malariapreventie te letten, maar als het hoger is dan 1500 meter dan zal er minder malaria meer voorkomen.

Vaccinaties

DTP en Hepatitus A:
Vaccinaties tegen DTP (difterie, tetanus en polio, ca. 10 jaar geldig) en Hepatitis A worden aangeraden. DTP hebben de meeste mensen in hun jeugd al gehad. Na een herhaalprik kun je er dan weer een poosje tegen. De reguliere Hepatitis A injectie heeft een beperkte werkingsduur, dus het is zaak deze kort voor vertrek te plannen. Als je frequent of voor langere tijd naar landen gaat waar Hepatitis A voorkomt dan is het te overwegen om injecties voor langere termijn te nemen, zoals Havrix. Houd er wel rekening mee dat dit dure vaccins zijn en dat je na 6 maanden een herhaalprik nodig hebt.
Buiktyphus: Een inenting tegen buiktyphus wordt vaak ook aangeraden, behalve als je korter dan 2 weken naar Myanmar gaat.
Gele koorts: Vaccinatie tegen gele koorts wordt alleen aangeraden wanneer je in een infectiegebied van gele koorts bent geweest voordat je naar Myanmar gaat.
Hepatitis B en Tuberculose: Deze inentingen zijn persoonsgebonden. Bespreek met een deskundig reizigersgeneeskundig (huis)arts of reizigersverpleegkundige of deze vaccinaties zinvol voor je zijn.
Mazelen: In dit land bestaat een verhoogd risico op mazelen. Vaccinatie wordt aanbevolen voor iedereen die vanaf 1965 is geboren en geen mazelen heeft doorgemaakt of niet volgens het Rijksvaccinatieprogramma is ingeënt. Vaccinatie wordt ook aanbevolen aan kinderen ouder dan 6 maanden die nog geen BMR vaccinatie volgens het Rijksvaccinatieprogramma hebben ontvangen.
Rabiës: In dit land kan rabiës bij zoogdieren voorkomen. Vermijdt contact met zoogdieren. Bespreek met een deskundig reizigersgeneeskundig (huis)arts of reizigersverpleegkundige of een vaccinatie zinvol is voor je.
Dengue en Japanse B-encephalitis: Dit zijn beide ziekten die overgedragen worden door muggen en waar je dus dezelfde voorzorgsmaatregelen als voor malaria kunt treffen. Voor meer informatie over deze ziekten en de stand van zaken van eventuele epidemieën kun je het best op de bovengenoemde LCR-website kijken of een medisch instituut raadplegen. Voor Dengue is geen vaccin maar voor Japanse B-encephalitis wel, die wordt aangeraden als je langer dan 6 maanden naar Azië gaat.

Je kunt zelf een EHBO-set voor de tropen samenstellen of er een kopen. Tevens kun je de aanschaf van het boekje “Hoe blijf ik gezond ik de tropen?” overwegen, hier staat ook in wat er in het EHBO-setje moet zitten.

Gezondheid tijdens je reis

Naast het in acht nemen van de op jouw situatie afgestemde vaccinaties en ervoor zorgen zo gezond mogelijk te zijn voordat je weggaat, is het natuurlijk ter plekke belangrijk om te voorkomen dat je ziek wordt. Wees ter plekke zeer alert: als je twijfelt over wat je hebt, raadpleeg ter plekke een arts.

Na aankomst in Myanmar kan je last krijgen van een jetlag. Dit is een ontregeling van je biologisch klok; onder andere het ritme van slapen en wakker zijn, dat veroorzaakt wordt door het vliegen over meer dan drie tijdszones. De eerste dagen na de vlucht moet je lichaam wennen aan het nieuwe bioritme waardoor je moe en suf kunt zijn. Het is aan te raden om in het vliegtuig weinig koffie en alcohol te drinken en na aankomst de eerste twee à drie dagen niet te veel van jezelf te vergen.

Verder is het handig je zo snel mogelijk aan te passen aan het nieuwe slaapritme. Wij vinden een massage een goede remedie tegen een jetlag. In Myanmar vind je diverse massagesalons waar je naar binnen kan lopen om gelijk kennis te maken met de traditionele Birmese massage.

Diarree
Verandering van ritme, klimaat en voedsel (vooral pittig eten) kunnen je darmen op hol doen slaan. Zo lang dit alleen gaat om dunne ontlasting zonder bijverschijnselen kun je het beste gewoon rustig aan doen en zorgen genoeg drinken binnen te krijgen. Je kunt eventueel wat ORS (Oral Rehydration Salts) innemen, in water opgelost, om te zorgen dat je niet uitdroogt. Dit is extra belangrijk voor kinderen en oudere vakantiegangers. Mocht de diarree langer dan twee dagen aanhouden, of er zijn bijverschijnselen als koorts, bloed in de ontlasting of andere zaken, neem dan contact op met een arts, dan kan via een laboratoriumtest gekeken worden wat er aan de hand is.

Drink alleen water en dranken uit een afgesloten/gesealde fles of uit blik of dranken die gekookt zijn zoals thee of koffie. IJs (van water) is het best te vertrouwen wanneer het ronde bolletjes zijn met gaten erin. Fruitsap is alleen veilig als er geen water is toegevoegd. Voedsel, vooral vlees en vis, moet goed gekookt, gestoofd of doorbakken zijn. Westerse salades zoals bij salad bars in dure hotels gebruikelijk zijn, zijn in dit licht over het algemeen af te raden. Hamburgers zijn (eigen ervaring) over het algemeen eerder onveilig dan gewoon vlees zoals de lokale bevolking dat eet. In Myanmar is het niet altijd veilig om aan straatstalletjes te eten. Eet vooral daar waar het druk is: de omloopsnelheid waarmee het voedsel wordt geproduceerd en opgegeten is dan hoog, wat de hygiëne ten goede komt. Ook restaurants waarbij je goed kan zien hoe schoon het is, zijn aan te raden.
Wat betreft eetstalletjes is het verstandig later op de dag geen vlees meer te eten, dat vlees heeft soms al de hele dag ongekoeld gelegen. Een probaat huismiddel ter voorkoming van diarree is het drinken van cola en bouillon (niet perse tegelijkertijd). Cola is bijna overal te koop en bouillon en een spiraalkoker kun je meenemen uit Nederland.

Slangen

In Myanmar leven veel soorten slangen. Veel zijn ongevaarlijk, maar er zijn ook giftige. In bossen en plekken met hoog gras kruipen ze vaak rond. Hier raden we aan om bergschoenen en een lange broek te dragen en goed te kijken waar je loopt. Verder is het altijd handig om de lokale bevolking of je gids te vragen of er in een gebied veel slangen voorkomen.

Huidverzorging

Neem wondjes in de tropen serieus: houd ze in de gaten en doe er iets desinfecterends op en eventueel voor overdag een pleister. Krab muggenbulten niet open. Was of desinfecteer je handen na toiletbezoek en bijt liever geen nagels.

Zorg altijd een hoge factor zonnebrandcrème op te smeren op de blootstaande huid, ook in het regenseizoen. Snorkelen met T-shirt en (korte)broek aan is niet raar !! (Wij doen het in ieder geval altijd). De zon is super krachtig op de evenaar, ook als er bewolking is. Draag geen felgekleurde of zwarte kleding en geen sterke parfum, deo of aftershave om stekende insecten op afstand te houden (zorg dat je niet te veel op een bloem lijkt). Als je gevoelig bent voor huidirritatie is het het best om katoenen of linnen kleding te dragen, dat broeit niet snel. Je kunt eventueel jezelf na het ochtendtoilet inpoederen ter voorkoming van broeien (prickly heat).

Zonnesteek

Voorkom een zonnesteek door een hoofddeksel en eventueel een zonnebril te dragen. Zorg ervoor altijd een fles water bij je te hebben, zeker als je de natuur in gaat en niet snel aan drinkwater kunt komen. Vermoed je een zonnesteek (word je licht in het hoofd of krijg je hoofdpijn): drink wat, ga lekker in de schaduw zitten en blijf daar als het mogelijk is.

Vitaminepreparaten, met name vitamine B- zijn aan te raden, aangezien je in Myanmar bepaalde voedingsmiddelen waaraan je hier aan gewend bent waarschijnlijk weinig zult eten, zoals bijvoorbeeld bruin brood en (karne)melk. N.B.: Vitamine B kun je niet onbeperkt slikken.

Gezondheid na thuiskomst

Als je na terugkomst (en dat kan eventueel maanden later zijn) koorts, darmklachten of wat dan ook krijgt dat je niet zo goed kunt thuisbrengen: neem contact op met je huisarts en vermeld hoe lang en waar je in Myanmar bent geweest en wat je er gedaan hebt. Als je veel contact hebt gehad met de plaatselijke bevolking is het verstandig een Mantoux te laten zetten (test op tbc).