Swing de pan uit!
BlogEr zijn verschillende stromingen Zuid-Afrika muziek die zich als volgt kenmerken:
Marabi:
Deze sound hoor je vaak in de townships en is rond het jaar 1900 ontstaan toen Amerikaanse jazzmuzikanten naar Kaapstad en Jo’burg kwamen. Je kunt het het beste omschrijven als een Amerikaanse mix van jazz en blues met Afrikaanse invloeden, meestal gespeeld op elektrische orgeltjes. De naam ‘dankt’ deze muzieksoort aan de wat dreigende stijl, in Sotho betekend dit namelijk gangster! Luistertips: Abdullah Ibrahim en ‘From Marabi to Disco’.
Kwela:
is geïnspireerd door de Marabi en een van de meest opmerkelijke muziekstijlen in Zuid Afrika. Ook deze stijl is ooit begonnen in een township met als enige instrument een fluitje. Behalve dat een fluitje makkelijk overal mee naar toe te nemen is, was het ook betaalbaar voor de allerarmsten. De naam Kwela komt uit het Zulu en betekend zoiets als ‘get up!’. Dit was naast een teken om te dansen ook een waarschuwing voor naderende politie. In de jaren ’50 brak deze stijl echt door en ontstonden er bandjes met banjo’s, gitaren, bassen en natuurlijk het fluitje. Doordat de jongeren geen geld hadden voor dure instrumenten zoals een piano, werd het vooral onder hen enorm populair. Populaire artiesten zijn Spokes Mashinaye, Jerry Mlotshwa, Elias Lerole en Sparks Nyembe.
Mbaqanga:
Deze muziekstroming ontstond halverwege de vijftiger jaren, doordat verschillende stijlen als Marabi, jazz, Kwela, Amerikaanse Big Band en de Zulu dansstijl Indlama zich gingen mengen. Doordat de elektrische gitaar en saxofoon een belangrijke plek kregen ontstond er een nieuw funky geluid. Hierdoor raakten veel avontuurlijke en creatieve zwarte muziekanten geïnspireerd. Zij trokken massaal naar de townships bij Jo’burg, waardoor er een boeiende muziekcultuur ontstond met artiesten als Miriam Makeba, Letta Mbulu en de Manhattan Brothers. Mbaqanga werd niet alleen populair in de townships, maar ook bij de liberale blanke bevolking en wordt daarom gezien als de eerste sociale en culturele uitwisseling tussen beide bevolkingsgroepen.
Geen enkel land op het continent heeft zoveel verschillende muziekstijlen. Steeds vaker worden eeuwenouden stijlen van verschillende culturen gemixt met hedendaagse klanken. Je ziet met name onder de zwarte bevolking een groei in het oprichten van eigen platenlabels. Het leuke is dat dit door de overheid met allerlei initiatieven gestimuleerd en gesteund wordt, zo krijgen deze muzikanten de kans om hun muziek met de rest van het land, of zelfs de wereld, te delen.
Hoewel er steeds meer stijlen gemixt worden, bestaan er nog steeds inheemse volkeren met hun eigen authentieke muziek, waarbij ook gedanst wordt of verhalen worden verteld. Zo hebben de San (“Bosjesmannen”) en de Khoikhoi (“Hottentotten”) een muziekstijl waarbij er in de melodie verschillende harmonieën klinken. Ritme speelt hierbij een erg belangrijke rol. Hun bijzondere ‘kliktaal’ ontbreekt zeker niet, deze wordt ondersteund door het gebruik van de schietboog als een soort harp en handengeklap om het ritme te bepalen.
Naast deze typische Afrikaanse stijlen zijn er inmiddels ook een aantal artiesten die bekendheid hebben verworven buiten Zuid-Afrika. Zo maakt “Goldfish” inmiddels de dansvloeren over de hele wereld onveilig met hun “Electro-jazz” sound.
“Freshlyground” brak wereldwijd echt door met ‘Waka Waka’ toen zij dit nummer samen met Shakira zongen tijdens de openingsceremonie van het WK2012.
Wie kent “Die Antwoord” niet!? Deze ‘futuristische rap-rave’ act liet festivalgangers in 2012 in België en Nederland luidkeels meebrullen met ‘I fink U freeky’
De eerder genoemde Kurt Darren is mateloos populair onder de Afrikaners. Met zijn geblondeerde lokken, zwarte glimbloesjes met foute prints en zwarte zonnebril is hij een ware volkszanger. Bij ons worden zijn liedjes voornamelijk gecoverd door Nederlandse artiesten. Zijn grootste hits zijn ‘Meisie Meisie’ en ‘Loslappie’, wat zoiets als ‘makkelijk meisje’ betekent.
Een andere bekende ster is “Jack Parow”, “de piraat uit het trailerpark”. Deze rapper is nogal een verschijning met zijn absurd grote petten en excentrieke snor. Zijn bekendste hit is “Cooler as Ekke”.
Wil je een goede impressie krijgen van wat Zuid-Afrika te bieden heeft op muzikaal gebied, kijk dan de afleveringen van “ Nick & Simon, die Suid-Afrikaanse droom” terug. Zij geven een goed beeld van wat er zich allemaal afspeelt en hebben zelfs opgetreden met een aantal van bovenstaande artiesten.